F-35'ten Çıkarılan Türkiye'nin Çin ile Yakınlaşması konusunda İsrail Uyardı

Kaynak : Breaking Defense-Arie Egozı
26 Temmuz 2019

F-35'ten Çıkarılan Türkiye'nin Çin ile Yakınlaşması konusunda İsrail Uyardı

TEL AVİV:  İsrail ulusal güvenlik uzmanları Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasının, NATO müttefiki Türkiye'nin  Çin ile yakın ilişkilerine yol açabileceğini bunun Ortadoğu’da geniş kapsamlı etkilere yol açabileceğini söylüyor.

Şüphesiz ki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çin ile ilişkilerini güçlendirecek. Moshe Dayan Ortadoğu ve Afrika Çalışmaları Merkezi Direktörü Uzi Rabi. “Çin'in çok hedefli bir politikası olduğunu biliyor. Ekonomik çıkarlara askeri yardım ekliyorlar. Türkiye bunu dikkate almak ve kabul etmek zorunda kalacak. ”Türkiye ile Çin arasındaki yakın ilişkiler Washington’un Çin’le olan ticaret savaşındaki çalışmalarına zarar verecek. Erdoğan, Temmuz ayında Çin’i ziyaret etti ve Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’nin büyük destekçisi olduğunu açıkladı.

İsrail Genel Güvenlik Hizmetinin eski başkanı Jacob Perry, daha iyi Shin Bet olarak biliniyor - Türkiye ile Çin arasındaki ilişkilerin ABD ve İsrail’den çok yakından ilgilenmesi gerektiğini - “ve kendim yakından ilgileniyorum” dedi.

İsrail Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nün (INSS) iki kıdemli araştırmacısı olan Oded Eran ve Galia Lindenstrauss'a göre, Türkiye'nin Çin ile bağları gelişti. 2 Temmuz’da, Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Erdoğan’ın ev sahibine bir hediye sunduktan bir gün sonra, Pekin’de Erdoğan’ı ağırladı: Çin’in “Global Times” adlı gazetesinde yer alan makalede, Erdoğan Çin’in dünya düzenini tek kutupludan çok kutuplu olarak değiştir diye makale yayınladı.

Araştırmacılar, ABD’den açıkça söz etmeden Erdoğan’ın Batı güçlerine meydan okuduğunu ve Türkiye'nin’nin savunma konusunda Çin’le işbirliğine duyduğu ilgiden bahsettiğini söylüyor. Çin Cumhurbaşkanı'nın resmi internet sitesinde iki lider arasında yapılan 2 Temmuz toplantısına ilişkin bir raporda “stratejik işbirliği” ifadesi defalarca ortaya çıktı.

INSS araştırmacıları, bu söylemin iki ülkenin de benzer stratejik vizyonların prizmalarıyla çıkarlarını artırma yönündeki çabalarının arttığını belirttiklerini söylüyor: Çin, Kuşak ve Yol Girişimi aracılığıyla, Avrupa'ya deniz ve kara yolu vizyonunu tanıtmayı hedefliyor. Orta Koridor dediği şeyi tanıtmayı hedefliyor.

Ayrıca, Pekin ziyareti sırasında Erdoğan, Çin'in talep ettiği politik bedeli ödemeye açıkça istekliydi. Xi-Erdoğan toplantısı hakkındaki resmi bir Çin raporuna göre, Türk tarafı, Çin karşıtı bir ayrılıkçı eylemin Türkiye'den faaliyet göstermesine izin vermeyeceğini vurguladı ve Türk tarafı Çin terörle mücadele çabaları için teşekkürlerini dile getirdi.

INSS uzmanları, Erdoğan’ın Türkiye’ye Çin ile ABD arasındaki rekabette bir fırsat gördüğünü, özellikle de Çin’in stratejik yaklaşımında kilit bir faktör olarak yer verebileceklerini söylüyor. İdeolojik açıdan bakıldığında, Erdoğan ülkesini ve Çin’i, şu anki dünya düzeninde hak ettiklerini hissetme ve statü kazanamayan ülkeler arasında - ABD ve Avrupa’nın açık (açıkça belirtilmemiş olsa da) kapı bekçileri tarafından denetleniyor.

Örneğin, Çin’e yapılan son bir ziyarette Erdoğan, Türkiye'nin Çin, Rusya ve dört Orta Asya ülkesinden oluşan bölgesel bir güvenlik kuruluşu olan Şangay İşbirliği Teşkilatına katılacağını söyledi. Bu arada, Ankara’nın Rus S-400’leri satın alma kararının bir sonucu olarak Türkiye F35 programından çıkarılmıştı fakat F-35’ten bazı işlerini alması ümidiyle.

Türk sanayisinin F-35'in bir çok bölümünü üretmesi ve 100 uçak alması gerekiyordu. Programa parça tedarik etmek üzere sekiz Türk firması ile sözleşme imzalandı.

50 F-35 için bir sözleşme imzalayan ve 25 tane daha almayı düşünen İsrail’in, F-35 programına montaj ve elektrik parçaları tedarik eden 10 firması bulunuyor. Ana tedarikçi F-35 kanatları için üretim hattı işleten İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii'dir (IAI).

İsrailli kaynaklar Breaking Defense İsrail Hava Kuvvetleri'nin (IAF) engin operasyonel deneyiminin ve yerel savunma sanayilerinin yeteneklerinin lehine çalışabileceğini söyledi.

Bu arada, İsrailli kaynaklar Breaking Defence'ye, Çin'in Ortak Savaş Üretimi için parça ve montaj yapacak olan Türk şirketleriyle iletişime geçerek F-35 hakkında daha fazla veri almaya çalışacaklarına dair hiçbir şüphe olmadığını söyledi. Bir kaynak “Bu alanda Çinliler bir numara. Herhangi bir kaynaktan teknolojiyi almaya çalışıyorlar ”diyor.

Kaynaklar, 1987'de Amerikan baskısı nedeniyle sonlandırılan Lavi İsrail savaş uçağı projesine işaret etti. Gelişmiş savaş uçağının üç prototipi, proje sonlandırıldığında zaten test uçuşları gerçekleştiriyordu. Birkaç yıl sonra, yabancı kaynaklara göre, Çinli bir savaş uçağı, J-10'un “İsrail uçağına çok benzediğini” ortaya çıkardı.

İsrail, o zaman Kudüs ile Pekin arasındaki ilişkilerin mükemmel olduğu gerçeğine rağmen raporları hiçbir zaman onaylamadı veya reddetmedi.

İsrailli uzmanlar, Çin ile Türkiye arasında bir engel olduğunu söylüyor - Suriye hakkında tamamen farklı görüşlere sahipler. Türkiye, rejimi ve Rusya’nın oradaki askeri müdahalesini desteklerken, Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ın muhalefetine destek verdi.

İsrailli bir kaynak, “Suriye'deki savaş son aşamada olduğu için bunun ilişkilerine engel olmayacağını düşünüyorum” dedi.

INSS raporunun Çin'le Türkiye arasındaki ilişkiyi daha da arttırdığını belirten bir diğer faktör de zayıflayan Türkiye ekonomisidir. Türkiye İstatistik Ofisi’nin Çin’in üçüncü büyük ticaret ortağı olması nedeniyle Çin-Türkiye ikili ticareti 2018’de 23 milyar dolara ulaştı. Ticaret ilişkisi, Çin’in lehine 18 milyar dolarlık bir dengesizlikle işaretlendi. Bu, Türkiye'nin ekonomisini zorlaştırdığı bir zamanda ihracatını genişletip Çin yatırımını çekerek ele almak istediği bir şey.

Türkiye ve Çin arasındaki kısa iyi ilişki süresinin zirvesinde, Türkiye, 2012 yılında Çin yapımı FD-2000 yüzey hava füzesi sisteminin 3 milyar dolarlık satın alımını müzakere etti. China Precision Machinery Import and Export Corp, Türkiye, Rus, ABD ve Avrupalı ​​firmaların rakip tekliflerini reddetmesinin ardından satın alınacaktı.

ABD bu satın almaya şiddetle ve başarılı bir şekilde itiraz etti. Fakat Bu sefer değil.