Ezilenler'in Büyük Yazarı Dostoyevski 200 Yaşında!

Ezilenler'in Büyük Yazarı Dostoyevski 200 Yaşında!

11 Kasım 1821 yılında doğan Fyodor Mihaylovic Dostoyevski'nin doğumunun 200. yılı!

Dostoyevski'nin (1821-1881) yaşadığı 19. yüzyıl Tolstoy, Gonçarov , Turgenyev ve Gogol gibi önemli yazarların çıktığı Rus edebiyatının altın çağıydı.Bu dönem, Rus siyaset dünyası da reformcular ve muhafazakarlar arasında büyük çekişmelere sahne olmaktaydı. Gençliğinde radikal fikirlere sahip olan Dostoyevski, ilerleyen yıllarda dindar bir Rus milliyetçisine dönüşecekti. 

Çağdaşı yazarlar refah içerisinde yaşarken, o hayatı boyunca yoksulluk içindeydi

Dostoyevski, baba tarafından Belarus-Pinsk-Dostoyevo'ya'da küçük bir soylu aidleye mensuptu. Babası hırslı bir doktordu ve çocuklarının eğitimine önem veriyordu. Fakat anne ve babasının ard arda ölümüyle Dostoyevski ve 6 kardeşi öksüz ve yetim kaldı. 1843'te girdiği St Petersburg Askeri Teknik Üniversitesinden mühendis olarak çıktı. Fakat bir yıl sonra mesleğin kendisine uygun olmadığını düşünerek bölümden ayrıldı ve edebiyat hayatına Fransızcadan çevriler yaparak başladı. 1844-45 yıllarında İnsancıklar ardından Öteki romanlarını yazdı. Çar Nikolai'nin muhaliflerini tutuklattığı dönemde nasibini alarak 6 ay boyunca hücrede idamını bekledi ardından sürgüne gönderildi. Sürgün süresince Avrupa seyahati yaptı ve Almanya'da kumar alışkanlığı mali olarak onu tüketti. Şöhretine nazaran ekonomik sıkıntılar içinde yayınevlerine düşük teliflerle anlaşmalar imzaladı.  

Yaşadığı dönemde Rusya'da ölümümünden sonra ise tüm dünyada edebiyatın en büyük isimlerinden biri oldu.

Hayatının son dönemlerinde sağlı kötüye giderken bir çok ödül aldı ve Rus Bilimler Akademisine üye seçildi. Avrupa'da ölümünden sonra tanınmaya başladı. Eserlerinin batı dillerine çevrilmesi ölümünden kısa süre sonra yani 1881-1885  arasında gerçekleşti. Dostoyevskinin ilk Türkçe eseri 1917 yılında Refik Halit Karay'ın çevirisiyle Yeni Mecmua'da Ölü Bir Evden Hatıralar adıyla basıldı. 1918 yılında Beyaz Geceler romanı Fransızcadan Ruşen Eşref Ünaydın tarafından çevrilerek yayınlandı. Dostoyevski'nin ilk Türkçe kitabı 1933 yılında Ölüler Evinin Hatıraları adıyla Haydar Rıfat çevrilerek yayınlandı.   

Dostoyevski'nin cenazesi