Toza Dönüş (Return to Dust 2022)

Toza Dönüş (Return to Dust 2022) -(Filmin Çincesi 隐入尘烟)

Şu ana kadar Çin sinemasında izlediğim en sanatsal filmlerden biriydi. Film Gansu kırsalındaki yoksul orta yaştaki iki çiftin evlenmesiyle başlayan onların romantik aşk hikayesini anlatan müthiş bir film. Demir Ma ailenin dördüncü küçük erkeğidir ve çok yoksuldur. Guiying ise ailesiz zavallı bir kızdır. İkiside yoksul orta yaşlarda olan çift görücü usulu tanıştırılırlar. Guiying oldukça çelimsiz, hastadır, sürekli çişini tutamaz ve çocuğu olmayacaktır. Ma ise aile içinde bir eşeği ve döşeği dışında mal varlığı olmayan bir fakirdir. Bu nedenle aileler bu iki yoksul insanı evlendirirler. Guiying ve Ma evlenmelerine rağmen bir birlerine başta oldukça yabancıdırlar aşk veya sevgiden bahsetmek mümkün değildir. Fakat Ma dünyadaki en merhametli ve sevgi dolu bir insandır. Filmde Ma'nın saf insan, hayvan ve doğa sevgisi oldukça iyi anlatıltır. Guiying'de zamanla Ma'nın sevgi dolu olan temiz kalbine aşık olur. 

Ma o kadar iyi bir insandır ki hastaneden korkmasına rağmen çiftçiler arasında 0 rh- kan grubu sahip toprak sahipleri olan Zhang Yongfu'ya her ay düzenli kan verir. Buna karşılık kan verdiği zengin kişiden en ufak yardımı bile kabul etmez. Ma o kadar sevgi dolu ve karşılıksız paylaşma aşkıyla doludur ki elindekini paylaşmaktan gocunmaz fakat aldığı her şeyi borç olarak alır. Bir gün kasaba merkezine gittiğinde eşi Guiying'in palto almak ister cebinde sadece 50 yuan vardır. Fakat satıcı 80 yuan'a kadar indirir. Ma cebinde parası olmadığı için alamaz. Bunu gören Zhang Yongfu'nun oğlu parayı vererek ceketi alır ve Ma'ya iletir. Ma almak istemez aldığında ise bunun borç olarak aldığını söyler.  Ma, Zhang Yongfu'nun dükkanından ekmek için tohum olur bunu borç yazdırır. O sırada komşuları Ma'ya güler ve sen kanını verirken dükkanına borç yazdırıyorsun. Söyle onlara da sana karşılığını ödesinler diye alay ederler.

Ma ve Guiying çifti çok fakirdir, televizyonları yoktur. Başkalarının evine tv izlemeye giderler o gün evi biri ziyaret eder ve hükümetin çevreyi iyileştirmek için çevredeki kötü evlerin yıkılacağıyla ilgili bir haber getirir. Hatta O gün gittileri evden 10 yumurta da ödünç alırlar. Aldıkları yumurtaları kuluçkaya yatırırlar. Aradan birkaç gün sonra çiftin kiracı oldukları ev yıkılır. Bu rağmen Ma sevgi doludur. Yıkılan evlerindeki odunları toplarken dağılan kuş yuvasına üzülür gelecek yıl yuvasını bulamayacak diye hayıflanır ve yuvayı eşek arabasına yükler. Ma'nın sevgisi ektikleri buğday tarlasındaki ufak bir buğday filizine bile yetecek sevgisi vardır.

Ma bir gün kendi evini yapmaya karar verir. Çamurdan briketler yapar gece gündüz kendi evini yapmak için çok çalışır. Bu evi yaparken bile Ma'nın sevgisini görmek mümkündür. Çamuru yaparken nehirden kullandığı sudaki kurbağa yavrularının bile ziyan olmasını istemez. Ayrıca Ma eşi Guiying'e çevredeki herkesin eşine verdiği değerden daha fazla değer verir. Bazı kadınlar onun bu sevgisine hayran olur. Erkekler ise madem öyle bu sefil Ma ile evlen diyerek Ma ile alay ederler. Bir gece şiddetli bir yağmur yağar evleri için yaptıkları briketlerin ıslanıp çamura dönüşmemeleri için hızlıca alana giderler. Bütün gece briketlerin zarar görmesini engelllemek için yağmur altında korumaya çalışırlar. O gece sabaha karşı Guiying otlardan bir eşek yapar. Guiying, Ma ile ilk tanıştığı gün onun iyi bir insan olduğunu abisinin eşeğe döverken Ma'nın eşeği sevdiği anda anladığını söyler. Artık Ma ile Guiying arasındaki sevgi romantik bir aşka dönüşmüştür.

Kendi evlerini artık inşa etmişlerdir. Fakat kiracı olarak ayrıldıkları ikinci de yine yıkılmaktadır. Evden ayrılırken ev sahibine bir kaç gün yıkım geçikse kuşlar yuvalarından uçacaklar diyecek kadar koca bir yüreğe sahiptir. Buna rağmen ev yıkıır ve Ma yıkılan evdeki kuş yuvasına yine sahip çıkar. Ma ve Guiying çifti kendi evlerine taşındıkları için çok mutludur. Guiying hiç kendisine ait bir ev olacağını bile hayal edemediğini söyler. Ma ise eve kısa zaman içinde televizyon alıp guiying'i şehirdeki hastaneye iyileşmesi için götüreceğini söyler. Büyük abisi evini ziyarete gelir hükümetin yoksulluğu azaltma programıyla fakir insanlara kasabada çok ucuza ev vereceğini söyler ve 15 bin yuan olan ev masrafı parasını da kendisinin ödeyeceğini söyler. Fakat Ma abisine ben çiftçiyim. şehirdeki apartmanda ne yapacağım. Eşeğimi, tavuklarımı ve domuzlarını apartmanda nereye koyacağım diye sorar.

Ma hasat yapmıştır ve ürününü satmak için Zhang Yongfu'nun dükkanına satmaya getirir. Ma ürününü satarken Zhang'ın oğlunun 80 yuana aldığı montun parasını kesmesini ister. Zhang'ın oğlu sırıtarak teklifi red etmeyi bile teklif etmez ve hemen kabul eder. Bu sırada Ma'nın yoksulluk programından kazandığı evi tanıtmaya gösterirler kameralarda onları çekmektedir. Ma'nın yüzü hiç gülmez kameralar ne düşündüğünü sorduğunda eşeğim, tavuklarım ve domuzlarımı nereye koyacağım diye onlara sorar. Ertesi günlerde eşi Guiyang ateşi çıkar ve aniden düşerek fenalaşır. Ma eşine yemek yapar ve dinlenmesi için yatakta bırakır, kendisi çalışmak için tarlasına döner. Akşam evine dönen Ma'yı komşuları karşılar. Komşuları Guiying'in eşi Ma'yı karşılamak için hazırladığı yemeklerle beklediğini fakat sersem olduğu için dereye düştüğünü söylerler. Ma koşar ama eşi Guiying çoktan hayatını kaybetmiştir. Ma çok üzülür ellerinde Guiying'e ait tek bir fotoğraf vardır. O da evlilik cüzdanları yaptırmak için çekindikleri fotoğraftır. Ma onun resmini bastırır evinin baş köşesine asar. 

Ma, Guiying'i kaybettikten sonra hayatı dağılmıştır. Tarlasındaki ürünleri son kez toplar. Söz verdiği insanlara ürünlerini dağıtır. Çok sevdiği eşeğini ise salar, elindeki tüm hasatını satar. Aldığı parayla tüm borçlarını öder. Hatta bir yıl önce 10 yumurta borcunu bile komşularına öder. Ma eşine aşıktır ve onun bu dünyadan göçmesine çok üzülür. Eşinin ona otlardan yaptığı eşeğe ve eşine resmine bakarak ağlar. En sonunda bin bir emekle eşiyle yaptığı evi çevre düzenlemesi için yıkıma giderken yeğenleri evdeki hayvanları ve eşyaları toplamaya gelmiştir. Evi yıkılırken Ma'nın yeğeni Ma'nın köyden ayrılıp şehirdeki evine geçip yeni bir hayata başladığı söyler ve film burada biter.

Ma ve Guiying'in romantik ve yoksullukla dolu bu hikayesi oldukça üzücü şekilde biter. Ma'nın bu kadar sevgi dolu bir insan olmasına rağmen filmin bu şekilde bitmesi izleyenlerin içini parçalayacak ve zaman zaman ağlamasına bile neden olacaktır. Çin sinemasının bu sanatsal romantik aşk hikayesini mutlaka izlemenizi öneriyoruz.    

Yazar: Necati Demircan/Şanghay