Sosyal medya kız çocuklarının intihar oranları artıyor.

Kız çocuklarının intihar oranları artıyor. Suçlu akıllı telefonlar mı?

Kendine zarar verme nedeniyle hastaneye yatış oranları 2010'dan bu yana %140 arttı.

2017 yılında San Diego State'de profesör olan Jean Twenge "Akıllı telefonlar bir nesli yok etti mi?" başlıklı bir makale yazdı. Verdiği "evet" yanıtı o zamanlar kışkırtıcıydı. Şimdi ise yaygın bir nakarat.

Amerikalı gençler arasında depresyonun arttığını gösteren son verilerin de etkisiyle, hem İngiliz hem de Amerikan basını sosyal medyanın gençlerin ruh sağlığını bozduğuna dair haberlerle okuyucuları adeta bombardımana tutuyor. New York Üniversitesi'nden Jonathan Haidt sosyal medyayı su işkencesine benzetti. Kamuoyu da bunu fark etti: yakın zamanda yapılan bir ankette Amerikalıların %53'ü sosyal medyanın gençlerin depresyonunun artmasından çoğunlukla ya da tamamen sorumlu olduğunu söyledi.

Akıllı telefonlar uzun zaman önce küreselleşti. Eğer bir üzüntü salgınına neden oluyorlarsa, kanıtların dünya çapında ortaya çıkması gerekir. Veriler gençlerin, özellikle de kızların ruh sağlığının bozulduğu iddiasını destekliyor. Ancak cep telefonlarının ana suçlu olduğu konusunda şüpheye yer bırakmıyor.

Ruh sağlığını ölçmek zordur. Anketler anket tasarımından etkilenir ve psikolojik teşhisler ülkeler arasında ve zaman içinde değişiklik gösterir. Bunun yerine, 17 ülke arasında intiharlara ve kendine zarar verme nedeniyle hastaneye yatışlara odaklandık.

Her iki gösterge de kızlar için endişe verici görünmektedir. İntihar oranları genel olarak düşmektedir, ancak kendilerini diğer gruplardan daha az öldüren kız çocukları bir istisnadır. 10-19 yaş arası kız çocukları arasında intihar oranları 2003 yılında 100.000 kişi başına ortalama 3,0 iken 2020 yılında 100.000 kişi başına 3,5'e yükselmiştir. Erkek çocuklar arasındaki oran, 100.000 kişi başına 6,1 ile daha yüksek olmasına rağmen, neredeyse hiç değişmemiştir.

Kız çocukları, erkek çocuklarına kıyasla daha fazla kesme gibi ölümcül olmayan kendine zarar verme eyleminde bulunmaktadır. Bu önlem daha da dik artışlar göstermektedir. Genç kızlar için, kendine zarar verme nedeniyle hastaneye yatış oranları, mevcut verilere sahip 11 ülkenin tamamında 2010 yılından bu yana ortalama %143 oranında artmıştır. Erkeklerde ise ortalama artış %49 olmuştur.

Suçlu akıllı telefonlar mı? Amerika ve İngiltere'de intihar ve kendi kendine bildirilen üzüntü oranları, Instagram'ın piyasaya sürüldüğü yaklaşık 2010 yılına kadar sabitti ve daha sonra yükselişe geçti. Bu eş zamanlı artışlar bir eğilimin diğerine neden olduğunu kanıtlamasa da, telefonlar gerçekten hatalı olsaydı muhtemelen böyle bir korelasyon ortaya çıkardı.

Ancak başka yerlerde kanıtlar karışıktır. İsveç gibi bazı ülkelerde 2006 yılında kendine zarar verme nedeniyle hastaneye yatışlarda keskin artışlar görülmüş, 2010-18 yılları arasında ise bu artış bir plato çizmiştir. İtalya gibi diğerlerinde ise bu oran covid-19 gelene kadar sabit kalmıştır. Birkaç ülkede ise hiç artış olmamıştır. İntiharlar da benzer şekilde değişkenlik göstermiştir.

Akıllı telefonlar farklı ülkelerde farklı oranlarda benimsendiğinden, intihar veya kendine zarar verme vakalarında neden oldukları artışların zamanlaması da bu temelde farklılık göstermelidir. Haidt, akıllı telefonların özellikle kızlar için riskli olduğunu, çünkü erkeklerin video oyunlarına daha fazla, depresyona neden olan sosyal medyaya ise daha az zaman ayırdığını söylüyor. Ancak, bir ülkede mobil internet aboneliği ya da kendi kendine bildirilen sosyal medya kullanımının yaygınlığında zaman içinde meydana gelen değişiklikler ile o ülkenin intihar ya da kendine zarar verme nedeniyle hastaneye yatma oranlarında zaman içinde meydana gelen değişiklikler arasında ne erkek ne de kız çocukları için herhangi bir istatistiksel bağlantı bulamadık. Bu oranları küresel olarak yükselten covid'in etkisi ayarlandıktan sonra, bu durum tüm yaş grupları ve bir dizi zaman gecikmesi için geçerli olmuştur.

Kanıt yokluğu, yokluğun kanıtı değildir. Rastgele veya doğal deneylerin kullanıldığı çok sayıda çalışma, sosyal medyanın gençlerde üzüntü veya kaygıya neden olabileceğini ima etmiştir. Ve akıllı telefonlar, insanları kendilerine zarar vermeye ya da kendilerini öldürmeye itmeden de ciddi zararlar verebilir. Ancak sosyal medya, artan intihar veya kendine zarar verme seviyelerinin tek veya ana nedeni olsaydı - karmaşık bir sorunun sadece bir parçası olmak yerine - ülke düzeyindeki veriler muhtemelen etkilerinin işaretlerini gösterecekti.

Grafik kaynakları: Ulusal istatistik makamları ve sağlık kurumları: Avustralya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, İngiltere ve Galler, Estonya, Fransa, Almanya, Japonya, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Slovenya, Güney Kore, İsveç, İsviçre ve Amerika Birleşik Devletleri; BM; The Economist

Kaynak: The Economist

https://www.economist.com/graphic-detail/2023/05/03/suicide-rates-for-girls-are-rising-are-smartphones-to-blame?utm