- Bağlantıyı al
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Türkiye-Çin Halk Cumhuriyeti Diplomatik İlişkilerinin Kuruluşu (4 Ağustos 1971)
Türkiye ve Çin ilişkileri 1971 yılında diplomatik ilişkileri kurma aşamasına gelinceye kadar oldukça çetin ve çileli bir süreçten geçerek gelmiştir. 1949'da sosyalistler iktidara gelip Çin Halk Cumhuriyeti kurulunca Türkiye-Çin arasındaki diplomatik ilişkiler kesilmiştir. Türkiye'nin İkinci Dünya Savaşı'nın ardından NATO Bloğuna katılması ve Çin'in Sosyalist ülkeler bloğunda olması 1971 yılına kadar diplomatik ilişkilerin kurulmasında engel olmuştur. Özellikle Türkiye'nin 1946 yılından sonra ''küçük Amerika'' sürecine girip NATO'ya üye olmak için Kore'ye asker göndermesi Türk-Çin ilişkilerinde en kötü dönemi yaratmıştır.
1960’larda Türkiye'de özellikle Kıbrıs konusunda ABD’nin tutumuna bir tepki olarak Çin ile diplomatik ilişki kurma gündeme gelmiştir. Özellikle 1964 yılında Kıbrıs konusunda Türkiye’yi sert şekilde tehdit eden Johnson Mektubu’na karşı dönemin siyasi liderleri yanıt olarak Çin’i tanımayı gündeme getirmişseler de ABD’ye karşı zayıf bir blöf olmaktan öteye gidememiştir. Çin Başbakanı Zhou Enlai ve Çin Dışişleri Bakan yardımcısı Chen Yi Türkiye ile ilişki kurma konusunda istekli olduklarını belirtmiştir.1970’de Nixon, o dönem ulusal güvenlik danışmanı olan Henry Kissinger’dan Çin ile ilişkilerin normalleştirilmesine öncelik verilmesi talimatını vermiştir. Aynı dönemde NATO üyesi İtalya ve Kanada’nın Çin'i tanımak istemekteydi. İngiltere ve Fransa, Çin'le ileri ilişkiler sürdürmek istiyordu ve Amerika bile dolaylı görüşmelerde bulunuyordu. 800 milyonluk nüfusa sahip böyle büyük bir ülkeyle Türkiye'nin diplomatik ilişki kurması ve görüşülmesi gerektiği sorusu siyasilerin gündeme haline gelmişti.
4 Haziran 1971'de Türkiye’nin Paris Büyükelçisi Hasan Esat Işık ile Çin’in Paris Büyükelçisi Huang Chen dünya kamuoyuna iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulacağına yönelik bir bildiriyi ilan etti. Türkiye 4 Ağustos 1971’de Çin Halk Cumhuriyeti’ni tanımıştır. 1972’de Türkiye ve Çin karşılıklı olarak büyükelçiliklerini açmış ve büyükelçilerini atanmıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder